موزاییک چیست؟

کلمه موزاییک یک واژه فرانسوی می باشد . از موزاییک در ادبیات ایران به عنوان پاره چین نیز یاد می شود. مصریان و رومیان در قدیم از موزاییک بر روی دیواره های شهر خود به عنوان نماد جشن ها و مراسمات آیینی خود استفاده می کردند. در یونان قدیم از موزاییک به عنوان سنگ فرش معابر خود استفاده می کردند در آن زمان سنگدانه های به کار رفته در موزاییک از جنس سنگ مرمر بود. در سرزمین های اسلامی هنرمندان و بنایان نیز از موزاییک در بناها و ساختمان های خود استفاده می کردند. این هنرمندان با استفاده از اشکال هندسی و ریاضی و همچنین ترکیب سنگ و شیشه های رنگی طرح های زیبایی به ساختمان های خود می دادند. یکی از این ساختمان ها قصر الحمرا در کشور اندلس یا اسپانیای امروزی می باشد.

مسجد کوردوبا یکی دیگر از بناهای معروف در اندلس می باشد که مسلمانان از ترکیب کاشی و موزاییک در آن بهره جسته اند. در ایران نیز مسجد شیخ لطف الله در شهر اصفهان یکی از این بناها می باشد.

از دیر باز یعنی از هنگامی که سیمان با بازار عرضه شد تقریبا موزاییک نیز ساخته شد و در دسترس قرار گرفت. موزاییک نوعی بتن است که سطح آن ساییده شده و دارای ظاهری خال دار و درهم است که گاهی به صورت ساده ساخته می شود. موزاییک در کف ها ، پله ها ، قرنیز ها ، نمای ساختمان و نظایر آن به کار می رود. کف پوش موزاییک ارزان ، با دوام و متداول ترین نوع کف پوش  در ایران است. در بیش تر ساختمان های مسکونی و آموزشی و برخی از ساختمان های تجاری ، اداری و بهداشتی از این کف پوش استفاده می شود

ملات رویه ی موزاییک ممکن است از سیمان پرتلند خاکستری یا سیمان سفید و رنگی باشد. دانه های سنگی رویه را می توانند از انواع خرده سنگ های سفید و رنگی از جنس مرمر و مرمریت انتخاب کنند. گاهی تکه های لاشه ی سنگ را نیز در رویه ی موزاییک به کار می برند. ابعاد موزاییک ها از 100 تا 500 میلی متر تغییر می کند. موزاییک به شکل های مربع ، مستطیل و چند ضلعی ساخته می شود. هر چه اندازه ی موزاییک بزرگ تر شود ضخامت آن نیز باید بیشتر باشد. ضخامت موزاییک ممکن است از 20 تا 40 میلی متر باشد. موزاییک ویبره ای نوع دیگری از موزاییک است که با ملات پر آب تر و یک نواخت و به وسیله ی لرزش (ویبره) ساخته می شود. این نوع موزاییک را معمولا نمی سایند.

موزاییک یکی از مصالح ساختمانی مقاوم و بادوام می باشد که از طریق پرس کردن مواد اولیه آن تولید می شود. هر قطعه از موزاییک دارای یک طرح مختص به خود است که با کنار هم قرار گرفتن قطعات دیگر این طرح کامل می شود. موزاییک در ابعاد 30*30 و 40*40 تولید می شود که برای نصب آن قطعات موزاییک به صورت پازل مانند کنار هم قرار می گیرند. مواد اولیه موزاییک عبارتند از آب ،، پودر سنگ ، سنگ ریزه و سنگ درشت ، ماسه بادی ، شن و ماسه ، رنگ های شیمیایی مانند رزین ، سیمان سفید یا سیاه و سنگ های رنگی که از طریق استخراج از معادن سنگ صورت می پذیرد

روش های تولید انواع موزاییک

• روش پرسی: در این روش ابتدا مواد اولیه داخل قالب آهنی از جنس فولاد به ضخامت 3 سانت ریخته شده و سپس با فشار پرس این مواد اولیه بر روی هم محکم می شوند و سپس با استفاده از دستگاه ساب ، موزاییک ها ساب خورده و صیغل می شوند.

• روش لرزشی یا ویبره ای: در روش تولید موزاییک ویبره ای به جای استفاده از دستگاه پرس با 3 مرحله ویبره دادن مواد اولیه در قالب موزاییک که این قالب ها از جنس لاستیک می باشند تولید می شوند. تفاوت این روش با روش تولید موزاییک پرسی در این است که اگر از سنگدانه در موزاییک استفاده نشود نیازی به رفتن موزاییک به زیر دستگاه ساب نمی باشد.

یکی دیگر از مراحل تولید موزاییک سابیدن و صیقل دادن آن می باشد که با استفاده از دستگاه ساب نواری که به صورت دستی و اتوماتیک می باشد انجام می شود. این دستگاه پس از چند مرحله سایش با سمباده های مختلف و در مرحله آخر با عبور از کله الماس برق انداخته می شود. پس از سابیدن موزاییک نوبت به انجام تست های مقاومت و فشار می باشد و در صورتی که موزاییک تولید شده از مقاومت بالایی برخوردار نباشد به زیر دستگاه تست فشار خرد می شود. لازم به ذکر است تمامی موزاییک های مجتمع تولیدی اطمینان موزاییک اصفهان دارای گواهی استاندارد ایران می باشند. یکی از تفاوت های عمده موزاییک با سرامیک در مقاومت بالا و استحکام آن می باشد چرا که مواد پایه موزاییک از سیمان می باشد و مواد پایه سرامیک از خاک رس و سفال است.

کاربرد موزاییک در صنعت کشور

• استفاده از موزاییک در حیاط خانه ، باغ و ویلا
• استفاده از موزاییک در پشت بام خانه یا روف گاردن ها
• در کف راهروخانه یا راه پله
• استفاده به عنوان سنگ فرش در ورودی مساجد و معابر شهری

لازم به ذکر است دلیل جذب رطوبت بالای موزاییک از این ماده ساختمانی در مکان هایی مانند حمام ، دستشویی و آشپزخانه استفاده نمی شود. در مورد مشکل جذب رطوبت موزاییک باید گفت که این مشکل مربوط به موزاییک های حیاطی قدیمی می باشد و در موزاییک های جدید که به موزاییک های پلیمری معروف است این مشکل برطرف شده است.

انواع موزاییک

1- موزاییک تک لایه: این موزاییک بیشتر جنبه تزئینی در خانه داشته و از آن در بخش های داخلی خانه بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. لایه رویی این موزاییک صاف بوده و ضخامت آن بسیار نازک است.

2- موزاییک معمولی: این موزاییک از دولایه رویی و لایه زیرین (نارین یا لایه بیس) تشکیل شده است. لایه بیس دارای مواد اولیه موزاییک بوده و لایه رویی شامل سنگدانه های درشت یا ریز می باشد که با استفاده از دستگاه ساب صیقل داده می شود. ابعاد موزاییک های معمولی 30*30 و 40*40 می باشد

3- موزاییک پلیمری چیست: این موزاییک نسبت به موزاییک های معمولی از استحکام بالاتری برخوردار است . دلیل آن استفاده از مواد رزین و اپوکسی در داخل موزاییک می باشد. استفاده از این موزاییک برای مناطقی که برودت و سرمای هوا بشدت بالا می باشد توصیه می شود چرا که بدلیل ترکیبات شیمیایی مانند رزین باعث جلوگیری از یخ زدگی موزاییک می شود.

4- موزاییک شسته ای یا واش بتن: در این نوع موزاییک از روان کننده های بتنی استفاده شده که با ترکیب آن با سیمان و آب مقاومت و استحکام این موزاییک را بالا می برد.

5- موزاییک گرانیتی : موزاییک گرانیتی یکی دیگر از نام های موزاییک معمولی می باشد که دارای دو لایه زیرین و لایه رویین یا همان لعاب موزاییک می باشد. از موزاییک های گرانیتی در کف حیاط خانه ها ، حیاط مدارس ، پارکینگ خانه ها به جهت مقاومت بالا جهت پارک ماشین و رفت آمد زیاد ، انبار کارخانجات صنعتی ، سوله های صنعتی استفاده می شود.

6- موزاییک شکسته: مشابه با موزاییک های گرانیتی می باشد با این تفاوت که در ساب خوردن به جای استفاده از سمباده و سنگ الماس از فرچه سیمی برای سابیدن استفاده می شود در این دستگاه آب با فشار زیاد بر روی سطح موزاییک پاشیده می شود.

7- کاربرد موزاییک شیاردار در کجاست: کاربرد این نوع موزاییک در معابر شهری و سطح پیاده روها استفاده می شود. این موزاییک به دلیل داشتن برجستگی های منظم جهت راهنمای مسیر برای افراد کم بینا یا نابینا نیز استفاده می شود.

8- موزاییک سیمانی: در این موزاییک از هیچ گونه سنگدانه درشت یا ریز و یا رنگ های صنعتی مانند رزین استفاده نمی شود. این موزاییک بدون هیچ گونه طرح و نقش می باشد و رنگ آن همان رنگ سیمان است. از ویژگی های این موزاییک میتوان به رنگ یکنواخت ، ماندگاری بالا و عایق گرما نام برد.

9- موزاییک سنگ دار: در این موزاییک از سنگدانه های تزئینی جهت زیبایی استفاده می شود . مزیتی که این موزاییک نسبت به بقیه موزاییک ها دارد این است که حتی از سنگ های دور ریز و بدون استفاده نیز می توان در آن استفاده کرد که همین امر باعث کاهش قیمت موزاییک می شود

10- موزاییک پلکانی: در این موزاییک به دلیل استفاده از مصالح ساختمانی سخت (در لایه رویین موزاییک) می توان از این موزاییک در تمامی بخش های ساختمان استفاده کرد. موزاییک های پلکانی به صورت صاف می باشند که پس از گذشت زمان نیز می توان سطح رویین این موزاییک را صیقل داد تا براق شود.

11- موزاییک معرق شامل چه موادی است: در لایه رویی موزاییک از سنگ های گران قیمت مانند مرمر یا شیشه های رنگی استفاده می شود. این موزاییک به دلیل استفاده از سنگ های زیبا مانند مرمر زیبایی خاصی به محیط خانه شما می دهد.